Voor miljoenen huishoudens is het weer de tijd van het jaar waarin de financiële balans wordt opgemaakt. De belastingaangifte zorgt bij velen voor de nodige spanning: moet er worden bijbetaald of verschijnt er binnenkort een prettig bedrag op de rekening? Terwijl de meeste mensen zich richten op de inkomstenbelasting, krijgen vastgoedbeleggers en huizenbezitters die herinvesteren te maken met specifieke, ingewikkeldere vrijstellingsregels rondom vermogenswinst. Een overzicht van wat je kunt verwachten van de Belastingdienst en hoe fiscale regels uitpakken bij de aankoop van nieuwbouw.
Berichtgeving en uitbetalingen
Wie zijn aangifte inkomstenbelasting heeft ingediend, wacht nu op de definitieve aanslag. Hierin staat zwart op wit of de fiscus nog geld tegoed heeft, of dat er een teruggaaf volgt. De snelheid waarmee deze blauwe brief op de mat valt, hangt sterk af van het moment van indienen. De vuistregel is helder: wie voor 1 april zijn aangifte heeft verstuurd, krijgt vóór 1 juli bericht. In de praktijk volgt de uitbetaling dan vaak al binnen een week na de dagtekening van de aanslag.
Voor de groep die tussen 1 april en 1 mei aangifte doet, probeert de Belastingdienst eveneens voor 1 juli duidelijkheid te verschaffen. Een woordvoerder van de dienst benadrukt echter dat dit geen harde garantie is; het blijft een streven. Officieel hanteert de fiscus een termijn van drie maanden na ontvangst van de aangifte om te reageren.
Er zijn situaties waarin dit proces langer duurt. Dit geldt bijvoorbeeld voor belastingplichtigen die salaris uit het buitenland ontvangen of wanneer er nog een bezwaarprocedure loopt over een vorig fiscaal jaar. In extreme gevallen heeft de inspecteur tot drie jaar de tijd om een aanslag op te leggen. Zo moet de definitieve aanslag over het belastingjaar 2024 uiterlijk op 31 december 2027 verstuurd zijn.
Aangifteplicht en drempelbedragen
Het ontvangen van de welbekende aangiftebrief schept direct een verplichting: de aangifte moet dan vóór 1 mei binnen zijn. Maar ook zonder uitnodiging kan het invullen van de papieren lonend zijn. Dit kan tot vijf jaar terug. Wie twijfelt of het de moeite waard is, kan via het aangifteprogramma een proefberekening maken zonder deze daadwerkelijk te versturen. Pas onderaan de streep wordt duidelijk of er geld terugkomt.
Hierbij gelden specifieke drempelbedragen. Teruggaves worden pas uitbetaald als het bedrag hoger is dan 19 euro. Andersom geldt dat je verplicht bent aangifte te doen als het te betalen bedrag boven de 57 euro uitkomt.
Vrijstellingen bij vastgoed en nieuwbouw
Naast de reguliere inkomstenbelasting zijn er voor mensen die hun woning verkopen en herinvesteren complexe regels van kracht, specifiek vastgelegd in sectie 54 van de ‘Income Tax Act’. Deze regeling maakt het voor individuen en families mogelijk om belastingvrijstelling te claimen op de winst uit verkoop (vermogenswinst), mits dit geld binnen een vastgestelde periode wordt gebruikt voor de aankoop van een nieuwe woning.
Vooral bij de aankoop van nieuwbouwprojecten (under-construction property) ontstaan er vaak vragen over de toepasbaarheid van deze vrijstelling. Fiscaal experts wijzen erop dat de regels hier strikt zijn: de constructie van het nieuwe huis moet voltooid zijn binnen drie jaar na de verkoop van het oude pand. Met andere woorden, er mag niet meer dan drie jaar zitten tussen de verkoop van de oude woning en de oplevering van de nieuwe.
Vertraging door de bouwer
Toch is er enige clementie in de wetgeving ingebouwd. Wanneer de oplevering van een nieuwbouwwoning langer dan drie jaar op zich laat wachten buiten de schuld van de koper om – bijvoorbeeld door nalatigheid van de projectontwikkelaar – kan de belastingplichtige in veel gevallen alsnog aanspraak maken op de vrijstelling. Het is essentieel dat de vertraging niet aan de koper te wijten is. Experts adviseren verkopers dan ook om de verkoop van hun huidige woning strategisch te plannen om binnen de termijnen van de vermogenswinstvrijstelling te blijven.
De Capital Gains Accounts Scheme (CGAS)
Voor wie niet direct in staat is om de overwaarde te herinvesteren, bestaat er een specifieke ‘parkeeroplossing’: de Capital Gains Accounts Scheme (CGAS). Dit is een faciliteit die voorkomt dat je direct belasting moet betalen over de winst uit de verkoop van vastgoed of grond, wanneer je nog geen nieuwe woning hebt gevonden of betaald.
De wet schrijft voor dat de winst in een nieuwe woning geïnvesteerd moet worden om belastingheffing te voorkomen. Lukt dit niet binnen hetzelfde boekjaar, dan kunnen belastingplichtigen het ongebruikte deel van de winst storten in een CGAS-rekening. Dit moet gebeuren vóór de deadline van de belastingaangifte. Door het geld hier te stallen, blijft het recht op vrijstelling behouden en kan het bedrag later alsnog worden aangewend voor de aankoop of bouw van een huis. Wie deze deadline mist en het geld niet tijdig op een dergelijke rekening zet, loopt het risico de vrijstelling volledig te verliezen, zelfs als het geld later alsnog in stenen wordt geïnvesteerd.